در بسیاری از مواقع ممکن است با افرادی برخورد کنید که احساس کنید از اعتمادبهنفس بالایی برخوردار هستند. درواقع اکثر ما از این عبارت استفاده می‌کنیم و به‌نوعی در تمامی اطرافیان خود به دنبال این ویژگی شخصیتی می‌گردیم؛ اما تابه‌حال با خود فکر کرده‌اید که ممکن است این ویژگی مفهومی بسیار فراتر از این برداشت‌های ساده داشته باشد؟ تعریف اعتماد به نفس چیست و چه فوایدی دارد؟
اعتماد به نفس با ویژگی های شخصیتی مثبت دیگر مثل روابط عمومی بالا و کاریزماتیک بودن ارتباط دارد. میتوانید با بهبود این ویژگی مثبت در خودتان، در ابعاد دیگر شخصیت تان نیز تاثیر بگذارید.
تعریف اعتماد به نفس چیست؟
به‌طورکلی برداشت بسیاری از افراد از تعریف اعتمادبهنفس همان ویژگی‌هایی است که منجر به بروز رفتارهایی خاص نظیر توانایی صحبت‌کردن در جمع‌های مختلف یا توانایی در برقراری ارتباط‌های متنوع میشوند؛ اما بنا به نظر متخصصین و روان‌شناسان، مفهوم و تعریف اعتمادبهنفس چیزی فراتر از این برداشت‌های معمول است که علی‌رغم تفاوتی که با عزت‌نفس دارد، در برخی جهات با آن هم‌پوشانی دارد. به بیانی ساده ردپای این صفت را می‌توان در شیوه‌های فکری و نظری که درباره توانایی‌های خود داریم، مشاهده کنیم.
بیشتر بخوانید: افزایش اعتماد به نفس درباره ظاهر
به‌گونه‌ای که ویژگی فوق میتواند به افراد قدرت ویژه‌ای بخشد تا برای ارائه هرچه بهتر خود به دیگران بهترین عملکرد را داشته باشند؛ به‌طوری‌که به هنگام بروز چالش برای افراد با اعتمادبهنفس می‌توان دریافت چگونه باتکیه‌بر توانایی‌های خود، فرصت‌های جذابی را جهت عبور از چالش‌های مختلف خلق می‌کنند؛ به همین جهت این‌گونه افراد توانایی بسیار بالایی در حل مسائل و کنترل چالش‌های زندگی دارند؛ به‌گونه‌ای که معمولاً این افراد را در دسته انسان‌های موفق قرار می‌دهند و به‌نوعی الگوی جذابی برای دیگران محسوب میشوند.
مهارت اعتماد به نفس
بسیاری از افراد گمان می‌کنند این ویژگی یک ویژگی ژنتیکی است که برخی افراد از همان بدو تولد خود از آن برخوردار هستند؛ اما جالب است بدانید اعتمادبهنفس یک مهارت است که تمامی افراد می‌توانند با راهکارهای مختلفی سبب افزایش و تقویت آن در شخصیت خود شوند؛ به طور مثال شما به‌واسطه همنشینی با این‌گونه افراد ناخودآگاه رفتارهایی را انجام می‌دهید که رنگ و لعاب اعتماد به نفس را می‌توان در آنها مشاهده کرد.
این را هم بدانید که این ویژگی، برای هر فردی در هر مهارتی، جداگانه تعریف میشود و میزان خاصی دارد. مثلا یک شخص میتواند اعتماد به نفس در رانندگی را زیاد داشته باشد ولی در حوزه روابط عمومی و ارتباطات کمبود اعتماد به نفس داشته باشد.
بنابراین، برای داشتن اعتماد به نفس لازم نیست دست به اقدامات سختی بزنید؛ بلکه تنها کافی است با استفاده از چند راهکار کوچک اما مؤثر به این باور برسید که شما نیز همانند دیگر افراد با اعتمادبهنفس، توانمندی‌های خاص خود را داشته که به هنگام بروز چالش‌های زندگی میتوانید باتکیه‌بر این توانایی‌ها از شرایط دشوار گذر کنید.
تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس
همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد اعتمادبهنفس از جهات مختلفی با عزت‌نفس هم‌پوشانی دارد؛ اما تفاوت‌هایی نیز دارند که سبب تمایز این دو ویژگی نسبت به یکدیگر میشوند. برای درک بهتر این موضوع در ادامه به یک مثال درباره تفاوت آنها اشاره کرده‌ایم.
احتمالاً تاکنون با افرادی مواجه شده‌اید که از دید دیگران فردی بسیار موفق هستند که در طول زندگی خود ضمن ارتقای توانایی‌های مختلف، دستاوردهای متعددی را نیز به دست آورده‌اند؛ اما نسبت به شخصیت خود احساس خوبی نداشته و همواره در حال سرزنش‌کردن خود هستند؛ این دسته از افراد به دلیل عدم یا کمبود اعتمادبهنفس دست به رفتارهای این‌چنینی می‌زنند و به هنگام مواجهه با چالش‌های زندگی خود را فردی ضعیف و مستأصل میبینند؛ درحالی‌که ممکن است اطرافیان این شخص بر این باور باشند که او فردی بسیار توانمند است که میتواند به‌راحتی از این چالش‌ها عبور کند.
بنابراین، می‌توان گفت اعتمادبهنفس ریشه در دیدگاه‌ها و خط فکری افراد دارد؛ اما عزت‌نفس درک ارزش‌ها و هر آن چیزی است که سبب میشود برای خود و اطرافیان، چارچوب‌های خاصی را مشخص کنید. درواقع عزت‌نفس سبب میشود برای هر یک از روابطی که دارید حد و مرزی مشخص تعیین کنید که در غالب مواقع این توانایی‌ها هستند که سبب شکل‌گیری این مرزها میشوند؛ به همین دلیل تفاوت میان اعتمادبهنفس و عزت‌نفس بسیار کم‌رنگ است و در بسیاری از مواقع با مفهومی یکسان از سوی افراد تعریف میشوند.
از کجا بفهمیم اعتماد به نفس داریم؟
حال که دریافتید اعتماد به نفس چیست و چه تأثیری بر رفتارهای ما دارد، بهتر است بدانید چه پارامترهایی برای تشخیص این ویژگی شخصیتی وجود دارند؛ ازآنجایی‌که امروزه اعتمادبهنفس به یکی از مهم‌ترین موضوعات و اهداف روان‌شناسی بدل گشته است، راهکارهای مختلفی جهت سنجش این ویژگی در افراد مختلف مطرح شده‌اند که در ادامه به برخی از مهم‌ترین این موارد اشاره شده است.
پرسش‌نامه آیزنک (EPQ)
این پرسش‌نامه بر اساس 30 سؤال روانشناختی به بررسی ابعاد مختلف شخصیت افراد می‌پردازد. این پرسش‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که برای پاسخ به آنها تنها میتوانید از سه گزینه “بله، خیر و نمی‌دانم” استفاده کنید و در انتهای آزمون نیز میزان اعتمادبهنفس کاربران بر اساس امتیاز کسب‌شده از این سؤالات مشخص می‌گردد.
نحوه مواجهه با چالش‌های مختلف
از دیگر راهکارهای ساده برای تشخیص اعتمادبهنفس، بررسی و دقت در رفتارهایی است که به هنگام مواجهه با چالش‌های مختلف زندگی از خود بروز می‌دهید. درواقع این ویژگی شخصیتی سبب میشود خود را برای پیشبرد تمامی امور توانا بدانید؛ البته لازم است توجه داشته باشید این موضوع هرگز مانع کمک‌گرفتن و مشورت‌کردن با دیگر افراد نمی‌شود؛ بلکه افراد با اعتماد به نفس، کمک‌گرفتن از دیگران و یافتن مسیرهای جدید حل مسائل به‌واسطه مشورت‌گرفتن با دیگران را نیز یک توانایی می‌دانند که در صورت بروز مشکلات پیچیده می‌توانند باتکیه‌بر این توانایی، از چالش‌های پیش رو گذر کنند.
مراجعه به روان‌شناس
از دیگر راهکارهای تشخیص اعتمادبهنفس می‌توان به مراجعه به روان‌شناس و متخصصین فعال در حوزه روانشناختی اشاره کرد؛ به‌طوری‌که طی این جلسات روان‌شناس مربوطه سؤالاتی از شما می‌پرسد که درنهایت با جمع‌بندی تمام پاسخ‌های شما می‌توان دریافت فردی با این صفت خوب هستید یا خیر.
مثال های اعتماد به نفس
جهت درک هرچه بهتر مفهوم این ویژگی و برای‌آنکه دقیقاً بدانید اعتماد به نفس چیست، در این قسمت به بررسی چندین مثال ساده از افراد با اعتمادبهنفس پرداخته‌ایم.
- یک مرد در قرار اول خود استرس نداشته و با فن بیانی صریح و بدون لرزش صدا، از شخص مقابل تعریف میکند، در برخی مواقع با او مخالفت میکند و نظرش را بیان میکند. به راحتی و با اعتماد به نفس رانندگی میکند و در مواقعی نیز شوخ طبع است. در مقابل مردی را در نظر بگیرید که با استرس و لرزش صدا خانم را صدا میزند و آرام صحبت میکند. با تمام حرف‌هایی که دختر میزند، کاملا موافقت نشان میدهد (با اینکه شاید در واقع مخالف باشد) و نسبت به چهره خود، نظر منفی بیان میکند. نفر اول یک فرد با اعتماد به نفس و نفر دوم یک نایس گای است.
- دانش‌آموزی را تصور کنید که علی‌رغم استرس و هیجانی که برای امتحانات سخت پیش روی خود دارد، نسبت به توانایی‌های خود و تلاشی که در این راستا داشته است ایمان دارد. بنابراین، حین جلسه امتحان سعی میکند با همین تفکر و باور، بر اضطراب خود غلبه کرده و بهترین عملکرد را داشته باشد.
- ورزشکارانی که پس از شکست‌های پی‌در‌پی همچنان بر این باورند که برای مسیری که در پیش دارند نقطه پایانی وجود نداشته و می‌توانند همواره با امید و اعتماد به توانایی‌های خود به تمامی اهداف خود دست یابند نیز در دسته افراد با اعتمادبهنفس قرار دارند.
- یکی دیگر از مثال‌های بارز افراد با اعتمادبهنفس، کارآفرینانی هستند که علی‌رغم چالش‌های متعددی که در مسیر دارند، همواره در تلاش‌اند ضمن ارتقای توانمندی‌های خود بر اساس نیازهایی که دارند، ایده‌های خود را با بهترین کیفیت به دیگران ارائه کنند. درواقع این‌گونه افراد همواره سعی دارند با امید و اطمینان از تحقق تک‌تک اهدافشان، از هیچ تلاشی در این مسیر دریغ نکنند.
فواید داشتن اعتماد به نفس
احتمالاً تا به اینجای مطلب به‌خوبی درک کرده‌اید که اعتماد به نفس چیست و چه تأثیری بر ابعاد مختلف زندگی دارد؛ اما جهت درک بیشتر شما عزیزان در ادامه به برخی از مهم‌ترین فواید داشتن اعتمادبهنفس اشاره شده است.
- افرادی که از اعتمادبهنفس بالایی برخوردار هستند، می‌توانند بهترین عملکرد را به هنگام مواجهه با فرصت‌های برتر زندگی داشته باشند.
- اعتمادبهنفس بالا منجر میشود همواره در راستای بهبود توانایی‌های خود گام بردارید.
- یکی از مهم‌ترین فواید داشتن اعتمادبهنفس بهبود قدرت ریسک‌پذیری و افزایش قاطعیت در امور مختلف است.
- به‌واسطه این صفت و استفاده از فرصت‌های طلایی زندگی، شاهد موفقیت‌های روزافزون خود خواهید بود.
- با باور و ایمان به تمامی توانایی‌هایی که دارید، همواره خود را فردی ارزشمند دانسته و نسبت به شخصیتی که دارید احساس خوبی خواهید داشت.
- داشتن اعتماد به نفس باعث افزایش کاریزما و بهبود روابط اجتماعی میشود.
روش های تقویت اعتماد به نفس
حال که به طور جامع دریافتید اعتماد به نفس چیست و منجر به چه تغییرات بزرگی در زندگی میشود، بهتر است با شیوه‌های تقویت آن نیز آشنا شوید؛ به همین منظور در این قسمت به بررسی مؤثرترین روش های تقویت اعتماد به نفس پرداخته‌ایم.
- با خود صادق باشید و بررسی کنید چه چیزی در جسم و ظاهر شما سبب آزار شما میشود؛ سپس در راستای رفع آن شروع به اقداماتی کنید که بتوانید طی بازه‌های زمانی مختلف میزان پیشرفت در این مسیر را بررسی کنید. زیبایی و آراستگی ظاهری یکی از مهم‌ترین مواردی است که میتواند منجر به افزایش اعتمادبهنفس شود. درواقع اگر شما نسبت به ظاهر خود احساس خوبی داشته باشید ناخودآگاه اعتمادبهنفس و توانایی حضور در جمع‌های مختلف را پیدا می‌‌کنید. برای مثال، رعایت کردن اصول استایل در دیت و پاسخ درست به این سوال که “سر قرار چی بپوشم؟”، میتواند روی جذابیت و اعتماد به نفس شما تاثیر بگذارد.
- سعی کنید بیشتر با افرادی وقت بگذرانید که از اعتمادبهنفس بالایی برخوردار بوده و شخصیت آنها به‌گونه‌ای است که همواره در پی یافتن ویژگی‌های مثبت اطرافیان خود هستند.
- با تقویت نقاط قوت و کاهش نقاط ضعف سبب بهبود عملکرد خود در امور مختلف شوید.
- حالت نشستن و راه‌رفتن میتواند تأثیر به سزایی در میزان صفت نامبرده شما داشته باشد؛ به‌گونه‌ای که صاف نشستن و محکم گام برداشتن میتواند علاوه بر تقویت اعتمادبهنفس در شما، قدرت و استواری شما را نیز به دیگران نشان دهد.
- از مشاورین فعال در این حوزه کمک بگیرید.
اعتماد به نفس کاذب
باتوجهبه تمامی مواردی که در خصوص اعتمادبهنفس و فواید آن مطرح شد، باید بدانید گاهی مواقع ممکن است زیاده‌روی در این مسیر، منجر به گذر از حد مطلوب و شکل‌گیری اعتمادبهنفس کاذب شود؛ بنابراین، بهتر است با مفهوم اعتمادبهنفس کاذب نیز آشنا شوید تا بتوانید باتوجهبه این مورد، از بروز رفتارهای نامناسب اجتناب کنید.
این مورد یکی از بزرگترین اشتباهات رایج در دیت اول هم هست. اگر شما در قرار اول اعتماد به نفس کاذب از خودتان نشان دهید، امکان دارد شخص مقابل شما را به عنوان پارتنر و همیار خود نپسندد. چون قرار است هیچ چیزی را قبول نکنید و خودخواه باشید.
درواقع اعتمادبهنفس کاذب یک نوع جهت‌گیری شخصی است که سبب میشود افراد بیش از حد نسبت به توانایی‌ها و درستی تصمیماتی که اتخاذ می‌کنند ایمان داشته باشند؛ به همین جهت این‌گونه افراد توجهی به نظر و تخصص دیگران نداشته و با تأکید بر تصمیمات خود تلاش می‌کنند همواره افراد را مجبور به موافقت با خود کنند؛ بنابراین، نمی‌توان چندان به میزان موفقیت این افراد و عاقبت خوش کارهایی که می‌کنند امیدوار بود.
از سوی دیگر این افراد با تصوری که از خود دارند دچار غروری کاذب نیز میشوند و در تلاش‌اند با ارائه دروغین از توانایی‌های خود، توجه دیگران را به خود جلب کنند؛ اما قاعدتاً به هنگام عمل چیز مفیدی برای ارائه و پیشبرد امور نخواهند داشت که همین موضوع میتواند سبب ضرر و خسارت افرادی شود که حرف‌های آنها را باور کرده‌اند.
بنابراین، می‌توان گفت افرادی که اعتمادبهنفس کاذب دارند دچار تکبری خاص شده و نسبت به عاقبت امور بیش از حد مطمئن هستند؛ به‌گونه‌ای که به نظر دیگران و هشدارهای منفی توجهی نکرده و خود و دیگران را متحمل خسارت‌های متعددی می‌کنند.
جمع‌بندی
باتوجهبه تحقیقات مختلف می‌توان دریافت مفهوم اعتمادبهنفس مفهومی پیچیده است که میتواند ابعاد مختلف زندگی را تحت‌تأثیر خود قرار دهد؛ به همین جهت در این مقاله سعی شد به بررسی این موضوع بپردازیم که مفهوم و تعریف اعتماد به نفس چیست و چه فوایدی را به دنبال دارد؛ به‌طورکلی اعتماد به نفس یک مهارت و ویژگی شخصیتی است که سبب میشود شما نسبت به توانایی‌های خود ایمان کافی داشته و به هنگام بروز چالش‌ها و فرصت‌های زندگی عملکرد مناسبی داشته باشید.
علاوه بر این موارد افزایش سبب افزایش اعتبار و احترام شما در جمع‌های مختلف نیز میشود؛ بنابراین، توصیه میشود با راهکارهایی نظیر ارتقای مهارت‌ها، افزایش نقاط قوت و کاهش نقاط ضعفی که دارید سبب ارائه هرچه بهتر خود به دیگران و دریافت بازخوردهای مثبت شوید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.